تراز تجاری به تنهایی برای سنجش سلامت اقتصاد کافی نیست

به گزارش خبر 8 به نقل از خبرگزاری ایرنا

وزارت اقتصاد در پاسخ به گزارش ۹ دی ماه ۱۴۰۲ روزنامه کار و کارگر با عنوان « بدعتی جدید در ارائه آمار از تجارت خارجی کشور» توضیح داد: تعریف علمی تراز ترازی عبارت است ازتفاوت بین ارزش واردات و صادرات یک کشور برای یک دوره معین و کشوری که از نظر ارزشی بیشتر از صادرات خود کالا و خدمات وارد می‌کند، با کسری تجاری مواجه است، در حالی که کشوری که بیشتر از واردات کالا و خدمات صادر می‌کند، دارای مازاد تجاری است.

به لحاظ علمی و عرفی هیچ کشوری تراز تجاری را بدون در نظر گرفتن برخی منابع مانند نفت و گاز و یا با آن به تفکیک محاسبه نمی‌کند، اما در کشور ما علاوه بر صادرات کالاهای غیرنفتی و ورود درآمدهای حاصل از آن به کشور، بخش قابل توجهی از درآمدهای ارزی کشور از محل صادرات نفت و گاز است که در تراز بازرگانی اعلامی از سوی گمرک پیش از این اعلام نمی‌شد و آمار بازرگانی خارجی گمرکی شامل ارقام صادرات نفت‌خام، نفت کوره و میعانات گازی نمی‌شد، در حالی است که صادرات نفتی به عنوان منبع اصلی تأمین ارز واردات کالاهای اساسی است.

به طورکلی، مازاد یا کسری تجاری همیشه به تنهایی برای ارزیابی سلامت اقتصاد یک کشور کافی نیست و باید در کنار سایر شاخص‌های اقتصادی برای تحلیل استفاده شود. به طور مثال در رکود اقتصادی، کشورها ترجیح می‌دهند که صادرات بیشتری انجام دهند تا موقعیت‌های شغلی بیشتری ایجاد شود و تقاضا در اقتصاد افزایش یابد اما در دوره‌های رونق، کشورها با افزایش واردات مشکلی ندارند و شاید از واردات برای پایین آوردن تورم استفاده کنند.

گمرک جمهوری اسلامی ایران با اصلاح این رویه برای نخستین بار در راستای ایجاد شفافیت در عملکرد تجارت خارجی، اقدام به انتشار تجارت خارجی کشور با احتساب آمار صادرات نفت، برق و خدمات فنی و مهندسی در دولت سیزدهم کرد که بر این اساس صادرات کشور در ۹ ماهه سال جاری با احتساب نفت، برق و خدمات فنی و مهندسی و به استثنای آمار صادرات تجارت چمدانی به ۶۳ میلیارد و ۹۷۰ میلیون دلار رسیده، حجم تجارت خارجی کشور (مجموع واردات و صادرات) در ۹ ماهه امسال با رشد ۷ درصدی بالغ بر ۱۱۲ میلیارد دلار رسیده و با احتساب صادرات نفت، خدمات فنی و مهندسی و برق، شاهد بالغ بر ۱۵.۵ میلیارد دلار مازاد تجارت خارجی در این مدت هستیم.